Survey

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Quae similitudo in genere etiam humano apparet. Paulum, cum regem Persem captum adduceret, eodem flumine invectio? Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia?

Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt. Quae duo sunt, unum facit. Itaque his sapiens semper vacabit. Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Si quae forte-possumus.

Certe non potest. Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti. Ut pulsi recurrant? Bork Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo.

Hosne igitur laudas et hanc eorum, inquam, sententiam sequi nos censes oportere? Tuum credibile? Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Efficiens dici potest. Ut aliquid scire se gaudeant? Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas?

Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? Quae contraria sunt his, malane? At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Vidit Homerus probari fabulam non posse, si cantiunculis tantus irretitus vir teneretur; Quis est tam dissimile homini. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. At, si voluptas esset bonum, desideraret. Cur haec eadem Democritus? Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi.

Ego vero isti, inquam, permitto.

An nisi populari fama? Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Numquam facies.

Ergo illi intellegunt quid Epicurus dicat, ego non intellego? Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Sed nunc, quod agimus; Quod autem ratione actum est, id officium appellamus.

Esse enim quam vellet iniquus iustus poterat inpune.

Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere.

Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest.

Falli igitur possumus. At iste non dolendi status non vocatur voluptas. Hic nihil fuit, quod quaereremus. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Quorum altera prosunt, nocent altera. Quis enim potest ea, quae probabilia videantur ei, non probare? Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus.

Quis enim est, qui non videat haec esse in natura rerum tria? Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines. Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus.

Non est igitur summum malum dolor. Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius. Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. De vacuitate doloris eadem sententia erit. Sint ista Graecorum; Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Qui est in parvis malis.

Hanc in motu voluptatem -sic enim has suaves et quasi dulces voluptates appellat-interdum ita extenuat, ut M. Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt; Quae qui non vident, nihil umquam magnum ac cognitione dignum amaverunt. Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus.

Ita prorsus, inquam; Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Summus dolor plures dies manere non potest? Ratio quidem vestra sic cogit. At hoc in eo M. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Quid est enim aliud esse versutum? Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. Quas enim kakaw Graeci appellant, vitia malo quam malitias nominare.

Ipse Epicurus fortasse redderet, ut Sextus Peducaeus, Sex. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Quam tu ponis in verbis, ego positam in re putabam. Quod cum dixissent, ille contra. Quid de Platone aut de Democrito loquar? Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. Quo modo autem philosophus loquitur? Ut aliquid scire se gaudeant?

Quae cum praeponunt, ut sit aliqua rerum selectio, naturam videntur sequi; Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Non est enim vitium in oratione solum, sed etiam in moribus. Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias?

Bork

Quamquam in hac divisione rem ipsam prorsus probo, elegantiam desidero. Non risu potius quam oratione eiciendum? Haeret in salebra. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;

Quae cum essent dicta, discessimus. Dempta enim aeternitate nihilo beatior Iuppiter quam Epicurus; Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Quod autem in homine praestantissimum atque optimum est, id deseruit. At ego quem huic anteponam non audeo dicere; Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Quoniam, si dis placet, ab Epicuro loqui discimus.

Si enim ad populum me vocas, eum. Simul atque natum animal est, gaudet voluptate et eam appetit ut bonum, aspernatur dolorem ut malum. Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; At Zeno eum non beatum modo, sed etiam divitem dicere ausus est.

Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat? Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Et quidem, inquit, vehementer errat; Tubulo putas dicere? Sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur.

Immo videri fortasse. A villa enim, credo, et: Si ibi te esse scissem, ad te ipse venissem. Quae cum essent dicta, discessimus. Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat? Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Zenonem roges;

Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.

Sin autem eos non probabat, quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare? Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? An tu me de L. Ad eos igitur converte te, quaeso. Sed fortuna fortis; In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt.

An potest, inquit ille, quicquam esse suavius quam nihil dolere?

De illis, cum volemus. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia.

Cum audissem Antiochum, Brute, ut solebam, cum M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. Te enim iudicem aequum puto, modo quae dicat ille bene noris. Cur ipse Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit? Utilitatis causa amicitia est quaesita. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Summum a vobis bonum voluptas dicitur. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit?

Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Sed quae tandem ista ratio est? Eadem fortitudinis ratio reperietur. Bork Primum quid tu dicis breve? Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere.

Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Quodcumque in mentem incideret, et quodcumque tamquam occurreret. Intrandum est igitur in rerum naturam et penitus quid ea postulet pervidendum; Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Quae similitudo in genere etiam humano apparet.

Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; At iam decimum annum in spelunca iacet. Claudii libidini, qui tum erat summo ne imperio, dederetur. Quae ista amicitia est? Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur?

Quod etsi ingeniis magnis praediti quidam dicendi copiam sine ratione consequuntur, ars tamen est dux certior quam natura. Non potes, nisi retexueris illa. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Quid est, quod ab ea absolvi et perfici debeat?

At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. Sed ea mala virtuti magnitudine obruebantur. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; Summus dolor plures dies manere non potest? Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse?

Hoc non est positum in nostra actione. Quae similitudo in genere etiam humano apparet. Aufert enim sensus actionemque tollit omnem. Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Age, inquies, ista parva sunt. Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; Itaque his sapiens semper vacabit.

Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio.

Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. Nobis aliter videtur, recte secusne, postea;

Atqui eorum nihil est eius generis, ut sit in fine atque extrerno bonorum. Et quidem, inquit, vehementer errat;

Ut alios omittam, hunc appello, quem ille unum secutus est. In quo etsi est magnus, tamen nova pleraque et perpauca de moribus. Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt. Itaque his sapiens semper vacabit. Praeteritis, inquit, gaudeo. Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Ratio quidem vestra sic cogit. Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi.

Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est? Quid, si etiam iucunda memoria est praeteritorum malorum? Si longus, levis. Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Quid, quod res alia tota est?

Hoc ille tuus non vult omnibusque ex rebus voluptatem quasi mercedem exigit.

Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. Sed tamen intellego quid velit. Ille enim occurrentia nescio quae comminiscebatur; Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem; Piso igitur hoc modo, vir optimus tuique, ut scis, amantissimus.

Hi curatione adhibita levantur in dies, valet alter plus cotidie, alter videt. Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Paria sunt igitur. Scisse enim te quis coarguere possit? Nam bonum ex quo appellatum sit, nescio, praepositum ex eo credo, quod praeponatur aliis. Haeret in salebra. Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum.

Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Quod eo liquidius faciet, si perspexerit rerum inter eas verborumne sit controversia.

Nec hoc ille non vidit, sed verborum magnificentia est et gloria delectatus.

Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Bork Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Tria genera bonorum;

Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur.

Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Ille vero, si insipiens-quo certe, quoniam tyrannus -, numquam beatus; Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis?

Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; At iam decimum annum in spelunca iacet. Nunc de hominis summo bono quaeritur; Ubi ut eam caperet aut quando? At enim hic etiam dolore. At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Quod eo liquidius faciet, si perspexerit rerum inter eas verborumne sit controversia. Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi?

Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Ergo illi intellegunt quid Epicurus dicat, ego non intellego? Nulla profecto est, quin suam vim retineat a primo ad extremum. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum.

Quare attende, quaeso. Ut pulsi recurrant? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Et quidem Arcesilas tuus, etsi fuit in disserendo pertinacior, tamen noster fuit; Servari enim iustitia nisi a forti viro, nisi a sapiente non potest. Quae sequuntur igitur? Erit enim mecum, si tecum erit. Satis est ad hoc responsum. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere.

Quis, quaeso, illum negat et bonum virum et comem et humanum fuisse? Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. Si quae forte-possumus. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur.

Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque ea sunt opiniones ac iudicia levitatis. Nos commodius agimus. Est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere.

Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim.

In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit. Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim. Confecta res esset. Positum est a nostris in iis esse rebus, quae secundum naturam essent, non dolere; Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget. Quis Pullum Numitorium Fregellanum, proditorem, quamquam rei publicae nostrae profuit, non odit? Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere.

Scaevolam M. Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis. Minime vero istorum quidem, inquit. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Quid vero? Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam.

Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Minime vero istorum quidem, inquit. Nunc vero a primo quidem mirabiliter occulta natura est nec perspici nec cognosci potest. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Si quae forte-possumus.

Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Qui est in parvis malis. Illa tamen simplicia, vestra versuta. Sed mehercule pergrata mihi oratio tua. Haeret in salebra.

Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi.

Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi;

Efficiens dici potest. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines. Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens.

Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Ut aliquid scire se gaudeant? Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Ut scias me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille don. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit?

Itaque rursus eadem ratione, qua sum paulo ante usus, haerebitis. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. At iam decimum annum in spelunca iacet. Quamquam te quidem video minime esse deterritum. Ita graviter et severe voluptatem secrevit a bono. De hominibus dici non necesse est.

Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans;

Bestiarum vero nullum iudicium puto. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus.

At, si voluptas esset bonum, desideraret. Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Videsne, ut haec concinant? Prioris generis est docilitas, memoria; Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano.

Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Minime vero, inquit ille, consentit. Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. Restatis igitur vos; Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. Quis enim potest ea, quae probabilia videantur ei, non probare? Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur.

Ut aliquid scire se gaudeant?

Hunc vos beatum; Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Nonne igitur tibi videntur, inquit, mala? Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est?

Bonum incolumis acies: misera caecitas. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? Qui bonum omne in virtute ponit, is potest dicere perfici beatam vitam perfectione virtutis; Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. Restinguet citius, si ardentem acceperit. Restatis igitur vos; Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt;

Non semper, inquam; Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Qui convenit?

Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Sed nimis multa. Rapior illuc, revocat autem Antiochus, nec est praeterea, quem audiamus. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim?

Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio.

Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Uterque enim summo bono fruitur, id est voluptate. Sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur. Quid enim possumus hoc agere divinius? Addidisti ad extremum etiam indoctum fuisse. Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Quod quidem iam fit etiam in Academia. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Ut in voluptate sit, qui epuletur, in dolore, qui torqueatur.

Itaque hic ipse iam pridem est reiectus; Quamquam te quidem video minime esse deterritum. Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit? Sed nonne merninisti licere mihi ista probare, quae sunt a te dicta? Illi enim inter se dissentiunt. Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Sed ille, ut dixi, vitiose.

Quod cum dixissent, ille contra. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Sed quae tandem ista ratio est?

Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Superiores tres erant, quae esse possent, quarum est una sola defensa, eaque vehementer. Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Itaque ad tempus ad Pisonem omnes. Ergo, si semel tristior effectus est, hilara vita amissa est? Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Quid Zeno? Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Inde igitur, inquit, ordiendum est. Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum.

Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Nec mihi illud dixeris: Haec enim ipsa mihi sunt voluptati, et erant illa Torquatis. Quid ad utilitatem tantae pecuniae? Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Graccho, eius fere, aequalí? Nihil opus est exemplis hoc facere longius.

Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior; Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus? Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? Item de contrariis, a quibus ad genera formasque generum venerunt. Quae cum praeponunt, ut sit aliqua rerum selectio, naturam videntur sequi; In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. An nisi populari fama? Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis.

Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis. Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Perge porro;

Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Hoc non est positum in nostra actione. Immo videri fortasse. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;

Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es?

Quia voluptatem hanc esse sentiunt omnes, quam sensus accipiens movetur et iucunditate quadam perfunditur. Si autem id non concedatur, non continuo vita beata tollitur. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Simus igitur contenti his. Frater et T.

Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt.

Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? At certe gravius. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis?

Erit enim mecum, si tecum erit. Memini vero, inquam; Quae duo sunt, unum facit. At miser, si in flagitiosa et vitiosa vita afflueret voluptatibus.

Dici enim nihil potest verius. In contemplatione et cognitione posita rerum, quae quia deorum erat vitae simillima, sapiente visa est dignissima. Sed fortuna fortis; Audax negotium, dicerem impudens, nisi hoc institutum postea translatum ad philosophos nostros esset.

Id et fieri posse et saepe esse factum et ad voluptates percipiendas maxime pertinere. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Aliter enim nosmet ipsos nosse non possumus. Qualem igitur hominem natura inchoavit? Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Quae duo sunt, unum facit. Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio.

Bonum integritas corporis: misera debilitas.

Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Sed quae tandem ista ratio est? An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? Eaedem res maneant alio modo. Cave putes quicquam esse verius. Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines.

Si autem id non concedatur, non continuo vita beata tollitur. Pugnant Stoici cum Peripateticis. Quonam, inquit, modo? Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. Beatus sibi videtur esse moriens.

Ratio quidem vestra sic cogit.

Qua igitur re ab deo vincitur, si aeternitate non vincitur? Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; Ad quorum et cognitionem et usum iam corroborati natura ipsa praeeunte deducimur. Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Quis Aristidem non mortuum diligit? Sed ad bona praeterita redeamus. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere?

Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Ita fit beatae vitae domina fortuna, quam Epicurus ait exiguam intervenire sapienti. Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam. De vacuitate doloris eadem sententia erit. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem.

Non enim quaero quid verum, sed quid cuique dicendum sit. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Si autem id non concedatur, non continuo vita beata tollitur. Sed plane dicit quod intellegit. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse?

Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit;

Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Non potes, nisi retexueris illa. Hoc mihi cum tuo fratre convenit. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest.

Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt.

Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Nihilne est in his rebus, quod dignum libero aut indignum esse ducamus? Non risu potius quam oratione eiciendum? Quonam, inquit, modo?

Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Intrandum est igitur in rerum naturam et penitus quid ea postulet pervidendum;

Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?

Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Tu autem negas fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum putet. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. Sed quae tandem ista ratio est?

Quam tu ponis in verbis, ego positam in re putabam.

Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit? Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae?

Graece donan, Latine voluptatem vocant. Pisone in eo gymnasio, quod Ptolomaeum vocatur, unaque nobiscum Q. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Cur ipse Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit? Si autem id non concedatur, non continuo vita beata tollitur. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo; Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Quae sequuntur igitur?

Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris.

Reguli reiciendam; Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis.

Falli igitur possumus. Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum. Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; Quid sequatur, quid repugnet, vident. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio.

Quid enim ab antiquis ex eo genere, quod ad disserendum valet, praetermissum est? Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Quae hic rei publicae vulnera inponebat, eadem ille sanabat. Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio.

Qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus? Putabam equidem satis, inquit, me dixisse. Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. Gloriosa ostentatio in constituendo summo bono. Quis contra in illa aetate pudorem, constantiam, etiamsi sua nihil intersit, non tamen diligat? Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.

Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Tubulum fuisse, qua illum, cuius is condemnatus est rogatione, P. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Dicimus aliquem hilare vivere; Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. Id et fieri posse et saepe esse factum et ad voluptates percipiendas maxime pertinere.

Nam si +omnino nos+ neglegemus, in Aristonea vitia incidemus et peccata obliviscemurque quae virtuti ipsi principia dederimus; Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. Prioris generis est docilitas, memoria; Et quidem, inquit, vehementer errat; Sumenda potius quam expetenda. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio.

Quae cum dixisset, finem ille. Esse enim, nisi eris, non potes. Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere. Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Istic sum, inquit. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba.

Quid ad utilitatem tantae pecuniae?

Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest. De hominibus dici non necesse est. Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn.

Ostendit pedes et pectus. Tum Quintus: Est plane, Piso, ut dicis, inquit. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano. Me igitur ipsum ames oportet, non mea, si veri amici futuri sumus. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia;

Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere. Quid ergo hoc loco intellegit honestum? Bork Hunc vos beatum; Non risu potius quam oratione eiciendum? Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q.

Beatus sibi videtur esse moriens. Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit. De hominibus dici non necesse est. O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Videsne quam sit magna dissensio? At enim hic etiam dolore.

Cur haec eadem Democritus?

Bork Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae. At iam decimum annum in spelunca iacet. Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes; Et non ex maxima parte de tota iudicabis?

Beatus sibi videtur esse moriens. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos.

Et hercule-fatendum est enim, quod sentio -mirabilis est apud illos contextus rerum.

Sed ille, ut dixi, vitiose. Unum est sine dolore esse, alterum cum voluptate. Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac. Nulla erit controversia. Profectus in exilium Tubulus statim nec respondere ausus;

Que Manilium, ab iisque M. Rem unam praeclarissimam omnium maximeque laudandam, penitus viderent, quonam gaudio complerentur, cum tantopere eius adumbrata opinione laetentur? Bork Ergo illi intellegunt quid Epicurus dicat, ego non intellego? Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur. Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Zenonis est, inquam, hoc Stoici. Hoc ille tuus non vult omnibusque ex rebus voluptatem quasi mercedem exigit. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali.

Est, ut dicis, inquit; Nec hoc ille non vidit, sed verborum magnificentia est et gloria delectatus. Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Immo vero, inquit, ad beatissime vivendum parum est, ad beate vero satis. Primum Theophrasti, Strato, physicum se voluit; Atqui pugnantibus et contrariis studiis consiliisque semper utens nihil quieti videre, nihil tranquilli potest. De quibus cupio scire quid sentias. Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus.